Ik vertrek van onze flat in Cliftonwood. Een beetje verder loop ik een smal en steil straatje in, om na vijf minuutjes klimmen weer bergaf gaan op de Lower Clifton Hill. Intussen geniet ik van het nazomeren en het schitterende uitzicht op deze hoogte. Ik steek de drukke Park Street over om de universiteitsbuurt in te lopen. Alle uniefgebouwen liggen hier bij elkaar in de buurt en lijken qua grootte op groot uitgevallen huizen. Er hangt een zeer Engelse sfeer tussen de gebouwen, hier en daar loopt een middelbareschoolstudent in uniform maar er lopen vooral uniefstudenten rond. Ik draai de Woodland Road in. In deze straat ligt het Centre for Deaf Studies, in één van de 'huizen'. Ik loop er naar binnen. Er zijn enkele bachelorstudenten in de hal. Ze praten wat met elkaar. Ik loop naar Claire -de secretaresse- en bel voor haar raam. Ze verschijnt al snel en ik leg in mijn duidelijkste gebaren uit wat ik wil vragen, iets over een bewijs dat ik student ben. In ietwat moeizaam BSL staat ze me ‘te gebaar’. Intussen komt Clark, een prof, voorbij. We slaan een kort praatje in BSL. Een medestudente uit de masteropleiding doet haar best om te gebaren tegen Dani, die intussen ook is aangekomen. Ze leert snel bij. We gaan naar boven voor de les.
De taalsituatie op het Centre for Deaf Studies dus. Of wat ik daar tot nu toe van begrepen heb; want het is behoorlijk complex. (Maartje, zeg het als ik mis zit!) Maar zo lijkt het ongeveer te zitten:
Er zijn mensen die me gevraagd hebben ‘zijn die lessen daar aangepast aan doven?’ Peut, foute vraag. Zijn die lessen aangepast aan zij die geen Britse gebarentaal (BSL) kunnen, lijkt een betere vraag. Volgens de taalpolitiek van het CDS zouden immers alle lessen in BSL moeten gegeven worden ook al gaat het hier om een departement waar slechts een minderheid doof is. Maar toch komt het er op neer dat soms de dove personen in het nadeel zijn.
Wat die taalpolitiek inhoudt? Dat het een tweetalig (BSL-Engels) departement is waar echter de hoofdtaal BSL is, zowel voor dagdagelijkse communicatie, als vergaderingen als lessen. In het Engels moet je vooral kunnen lezen en schrijven. Dove studenten (behalve die van het eerste jaar) mogen wel als ze willen hun taken inleveren op video, gebaard in BSL.
De lessen? Het lijkt eenvoudig: de lessen in de MSc (de masteropleiding, die ik volg) zijn officieel gezien in BSL en worden gestemtolkt door twee tolken. Maar er zit blijkbaar een heel gedoe achter. De dove studenten uit Groot-Brittannië hebben recht op tolken BSL als een horende persoon in het Engels lesgeeft. De buitenlandse dove masterstudenten hebben hier geen recht op en moeten in principe uit eigen zak betalen (wat al rap 40 pond per uur is, heb ik me laten vertellen). En laat de masteropleiding Deaf Studies nu vaak buitenlandse doven bevatten. Vorig jaar waren hieromtrent problemen: dove proffen worden zowiezo gestemtolkt (behalve de les BSL-verwerving) omdat deze tolken betaald worden door de overheid (“toegankelijkheid op het werk”?). Maar een horende prof die in BSL wil lesgeven heeft géén recht op een stemtolk. Deze horende prof zal dus niet in BSL maar in het Engels lesgeven waardoor de dove personen niet kunnen volgen, tenzij zij een tolk kunnen betalen. Maar dit jaar zijn daar korte metten mee gemaakt en worden alle lessen in de MSc (masteropleiding, die ik volg) zowiezo in BSL gegeven en getolkt naar het Engels. Vorige week waren er ook ‘lipspeakers’ voor een dove Britse medestudente, de week erna bestelde ze een schrijftolk (met laptop), gefinancieerd door de overheid. Er waren dus in sommige lessen vier tolken bezig om negen studenten de les te laten volgen (twee tolken die afwisselen om te stemtolken en twee tolken die afwisselen om te typen)... In de BSc (bachelor) opleiding ligt de situatie trouwens weer heel anders.
Hoe dat er nu uitziet in het dagelijkse leven daar? Communicatie gebeurt er in principe in BSL en men zou altijd moeten gebaren, zeker als er een dove persoon in de buurt is. Bij de introductiedagen werd gezegd: geen kauwgom in het CDS, doe je dikke jas uit om te gebaren en zet geen pet op dat je gezicht overschaduwt. Maar of er nu werkelijk altijd en overal wordt gebaard? Absoluut niet. Het overgrote deel van de studenten en zelfs de staf is horend en zeker de nieuwe studenten zijn vaak niet vloeiend in BSL. Wat betreft de staf en outsiders: als iemand, bijvoorbeeld een onderzoekswetenschapper een lezing zal geven en Engels wil spreken omdat hij of zij BSL niet goed beheerst, wordt deze getolkt. Een BSL-poëzieavond vorige week werd door Rachel gebaard in BSL en werd gestemtolkt. De onderzoeker op de lezing gisteren kondigde echter in BSL aan dat ze zou spreken. Een lezing geven in BSL is immers nog heel iets anders dan loutere communicatie.
Erg complex dus, iets wat deels wordt veroorzaakt door overheidsbepalingen en geldgebrek, deels door het feit dat een groot deel van de ‘populatie’ op dit departement niet vloeiend is in BSL.
Toegankelijk voor Britse horenden en doven? Zo lijkt het wel, al lijkt het over het algemeen toegankelijker voor horende personen ook al kennen ze niet altijd BSL. Horenden hebben vaak ook meer keuze in communicatiemiddelen en zijn in de meerderheid. Doven zijn dan weer in het voordeel waar zij vlotter de hoofdtaal (BSL) beheersen.
Toegankelijk voor buitenlandse doven die een andere gebarentaal gebruiken? Ik hield mijn hart vast, maar ik kan hier toch een “ja” op antwoorden. De proffen zijn oprecht mee begaan of we (Dani en ik) het kunnen volgen of niet. We zijn immers nog volop bezig om BSL te leren. In elk geval: het is fijn om na vijf jaar op de Leuvense universiteit in een les te zitten die je minstens voor een deel toch kan volgen. En de inhoud van deze lessen? Daarover volgt nog een post want het waren deze week vooral inleidingen en deze post is al veel te lang en saai.
De taalsituatie op het Centre for Deaf Studies dus. Of wat ik daar tot nu toe van begrepen heb; want het is behoorlijk complex. (Maartje, zeg het als ik mis zit!) Maar zo lijkt het ongeveer te zitten:
Er zijn mensen die me gevraagd hebben ‘zijn die lessen daar aangepast aan doven?’ Peut, foute vraag. Zijn die lessen aangepast aan zij die geen Britse gebarentaal (BSL) kunnen, lijkt een betere vraag. Volgens de taalpolitiek van het CDS zouden immers alle lessen in BSL moeten gegeven worden ook al gaat het hier om een departement waar slechts een minderheid doof is. Maar toch komt het er op neer dat soms de dove personen in het nadeel zijn.
Wat die taalpolitiek inhoudt? Dat het een tweetalig (BSL-Engels) departement is waar echter de hoofdtaal BSL is, zowel voor dagdagelijkse communicatie, als vergaderingen als lessen. In het Engels moet je vooral kunnen lezen en schrijven. Dove studenten (behalve die van het eerste jaar) mogen wel als ze willen hun taken inleveren op video, gebaard in BSL.
De lessen? Het lijkt eenvoudig: de lessen in de MSc (de masteropleiding, die ik volg) zijn officieel gezien in BSL en worden gestemtolkt door twee tolken. Maar er zit blijkbaar een heel gedoe achter. De dove studenten uit Groot-Brittannië hebben recht op tolken BSL als een horende persoon in het Engels lesgeeft. De buitenlandse dove masterstudenten hebben hier geen recht op en moeten in principe uit eigen zak betalen (wat al rap 40 pond per uur is, heb ik me laten vertellen). En laat de masteropleiding Deaf Studies nu vaak buitenlandse doven bevatten. Vorig jaar waren hieromtrent problemen: dove proffen worden zowiezo gestemtolkt (behalve de les BSL-verwerving) omdat deze tolken betaald worden door de overheid (“toegankelijkheid op het werk”?). Maar een horende prof die in BSL wil lesgeven heeft géén recht op een stemtolk. Deze horende prof zal dus niet in BSL maar in het Engels lesgeven waardoor de dove personen niet kunnen volgen, tenzij zij een tolk kunnen betalen. Maar dit jaar zijn daar korte metten mee gemaakt en worden alle lessen in de MSc (masteropleiding, die ik volg) zowiezo in BSL gegeven en getolkt naar het Engels. Vorige week waren er ook ‘lipspeakers’ voor een dove Britse medestudente, de week erna bestelde ze een schrijftolk (met laptop), gefinancieerd door de overheid. Er waren dus in sommige lessen vier tolken bezig om negen studenten de les te laten volgen (twee tolken die afwisselen om te stemtolken en twee tolken die afwisselen om te typen)... In de BSc (bachelor) opleiding ligt de situatie trouwens weer heel anders.
Hoe dat er nu uitziet in het dagelijkse leven daar? Communicatie gebeurt er in principe in BSL en men zou altijd moeten gebaren, zeker als er een dove persoon in de buurt is. Bij de introductiedagen werd gezegd: geen kauwgom in het CDS, doe je dikke jas uit om te gebaren en zet geen pet op dat je gezicht overschaduwt. Maar of er nu werkelijk altijd en overal wordt gebaard? Absoluut niet. Het overgrote deel van de studenten en zelfs de staf is horend en zeker de nieuwe studenten zijn vaak niet vloeiend in BSL. Wat betreft de staf en outsiders: als iemand, bijvoorbeeld een onderzoekswetenschapper een lezing zal geven en Engels wil spreken omdat hij of zij BSL niet goed beheerst, wordt deze getolkt. Een BSL-poëzieavond vorige week werd door Rachel gebaard in BSL en werd gestemtolkt. De onderzoeker op de lezing gisteren kondigde echter in BSL aan dat ze zou spreken. Een lezing geven in BSL is immers nog heel iets anders dan loutere communicatie.
Erg complex dus, iets wat deels wordt veroorzaakt door overheidsbepalingen en geldgebrek, deels door het feit dat een groot deel van de ‘populatie’ op dit departement niet vloeiend is in BSL.
Toegankelijk voor Britse horenden en doven? Zo lijkt het wel, al lijkt het over het algemeen toegankelijker voor horende personen ook al kennen ze niet altijd BSL. Horenden hebben vaak ook meer keuze in communicatiemiddelen en zijn in de meerderheid. Doven zijn dan weer in het voordeel waar zij vlotter de hoofdtaal (BSL) beheersen.
Toegankelijk voor buitenlandse doven die een andere gebarentaal gebruiken? Ik hield mijn hart vast, maar ik kan hier toch een “ja” op antwoorden. De proffen zijn oprecht mee begaan of we (Dani en ik) het kunnen volgen of niet. We zijn immers nog volop bezig om BSL te leren. In elk geval: het is fijn om na vijf jaar op de Leuvense universiteit in een les te zitten die je minstens voor een deel toch kan volgen. En de inhoud van deze lessen? Daarover volgt nog een post want het waren deze week vooral inleidingen en deze post is al veel te lang en saai.
3 opmerkingen:
Dag meid,
blijkbaar totaal anders dus. We zullen in ons Belgenlandje ons best moeten doen om je hier terug thuis te doen voelen ;-).
Groentjes van een biedje
Inderdaad heel ingewikkeld... Ik heb er alle vertrouwen in da uw BSL goed zal vorderen, waardoor het toch al een stukje comfortabeler zal worden, dat les volgen. Succes! xxx
Dag Annelies!
Gewoon even laten weten dat ik af en toe een kijkje kom nemen op je website en melden dat ik je doorzettingsvermogen toch bewonder!
Een reactie posten